Van oververhit naar zachtjes gloeiend

Iemand appte me:

Jouw artikel ‘Oververhit, tijd voor Yin’ was er recht op. Veel te veel yang energie hier bij mij. Wat kan ik hier nog voor ondernemen?

Wat een herkenbare reactie. Als ondernemer met veel yang energie en van tijd tot tijd een oververhitte krijgsgodin zou dat ook mijn eerste impuls zijn:

Wat kan ik doen?

De ironie zit hem in dat je oververhit zijn niet kan aanpakken met meer te doen. Yoga doen, ademhalingsoefeningen doen en een dagje sauna doen, … Ze zijn meer van hetzelfde. Hoogstens verlichten ze de symptomen waardoor je weer even verder kan. Je lost de burn on er helaas niet mee op.

Maar hoe kan het dan anders? 

Interventies op de volgende drie domeinen kunnen helpen om van oververhit naar zachtjes gloeiend te gaan: 

1. Veranderingen in de bovenstroom
2. Ingrijpen in de onderstroom
3. Regelmatig ‘naar huis gaan’

De bovenstroom aanpakken

De bovenstroom is de wereld van de feiten waar logica heerst. Vanuit de bovenstroom kan je een analyse maken, zorgen dat je het probleem goed begrijpt en tot actie overgaan. In het kader van een burn on aanpakken betekent dit je agenda onder de loep nemen en structurele oplossingen formuleren. 

• Je dagen verdelen in blokken en tijdens deze blokken single tasken; je bezighouden met één enkele taak.
• Je telefoon regelmatig uitzetten zodat je ongestoord kan werken. De apps van het nieuws, sociale media en je mails van je telefoon verwijderen zodat je geen tijd verdoet met eindeloos scrollen en je brein meer rust geeft. Of maak een focusscherm aan op je gsm waar deze niet zichtbaar op zijn vanaf je deze focus instelt.
• Stoppen met denken dat je alles zelf moet doen. Delegeer waar je kan. Huur hulp in, ook als je denkt dat je het eigenlijk niet kan betalen. Het betaalt zichzelf terug.
• Neem geen opdrachten of projecten meer aan die niet bij je passen. Het kost je veel tijd en moeite en je impact is klein.
• Een plan maken van je ideale werkweek, ideale leven. Waar wil ik wanneer tijd voor maken? Stel dat ik binnen 20 jaar terugblik. Hoe wil ik mijn leven geleid hebben?
• Anderen in je omgeving op de hoogte brengen van je plannen en vragen dat ze jouw plannen mee ondersteunen.
• …

Het kunnen prima stappen zijn om te nemen, maar meestal zit de oorzaak van het probleem dieper, in de onderstroom.

Interventies in de onderstroom

De onderstroom is de onzichtbare, maar voelbare dimensie van het leven. De cultuur waarin je leeft, je familiesysteem, je waarden, normen, gevoelens, je onderbewustzijn en het collectief onderbewustzijn. Je kan het bewust wel minder druk willen hebben, maar onderbewust spelen er patronen waardoor je telkens in drukte terechtkomt. Het gaat een tijdje goed en dan glijd je weer af.

Als een probleem een symptoom van iets is, dan gaat het niet om het symptoom zelf, maar om waar het symptoom vandaan komt. Soms wordt iemand onbewust gestuurd door iets voorbij het zichtbare. Net zoals een zwemmer die te ver de zee ingezwommen is en terug naar de kust wil. Hij wordt telkens dieper de zee ingetrokken door de onderstroom. Dan red je het niet met jezelf steng toe te spreken of iets structureel aan te passen. Want de beweging hoort bij iets anders en zal dus opnieuw terugkomen. Je zou kunnen stellen dat iets in de onderstroom je drijft naar oververhitting.

‘Rake vragen’ van Siets Bakker kan de energie een andere richting in laten bewegen. 

Er is niet één rake vraag, enkel de vraag die voor jou raak is. Deze vraag heeft een heel ander effect als deze aan je gesteld wordt dan wanneer je ze leest. 

• Welke beweging wordt tegengehouden? 
• Welke verbindingen worden geactiveerd waardoor ik telkens in drukte terecht kom? 
• Wat zit er in mijn familie- of organisatiesysteem over drukte? 
• Wat mag er niet veranderen? 
• Voor wie is wat er nu is versterkend?
• Voor wat is wat er nu is versterkend?
• Aan wie of wat ben ik loyaal door het druk te hebben? 

Zo kwam ik erachter dat ik het steeds druk had omdat ik onbewust bang was om mijn boek te schrijven en mezelf hierin teleur te stellen. Zolang er hectiek was, kon ik tenminste een belofte blijven, om een geweldige schrijfster te worden. 

Van zodra ik dit door had, bleek het eenvoudig om ruimte te maken. Van zodra je iets op je neemt en er echt voor gaat, komt synchroniciteit op gang en zal je uit onverwachte hoeken hulp ontvangen.

‘Rake vragen’ kan je helpen om de patronen in de onderstroom zichtbaar te maken. Eens het patroon vanuit je onderbewustzijn bewust is gemaakt, is het nog niet opgelost, maar kan je andere keuzes gaan maken. In de onderstroom is er geen actie. Dus moet je altijd terug naar de bovenstroom en initiatief nemen, maar wel vanuit de juiste energie en intentie.

Naar huis gaan

Ongeacht of de oorzaak bij jou zich in de onderstroom of de bovenstroom bevindt, waar elke professional baat bij heeft, is regelmatig naar huis gaan. De term leen ik van één van mijn geestelijke moeders; namelijk Clarissa Pinkola Estés, auteur van onder meer ‘De ontembare vrouw.’ 

In de 19^e eeuw had elke burgerdame een boudoir en elke heer een kabinet. Een plek waar ze zich ongestoord konden terugtrekken om zich op te frissen. Wanneer je ‘naar huis gaat’, betreed je jouw innerlijk boudoir, een tijd en een ruimte binnen in jezelf waar jij kan opladen en je gesteund voelt door krachten die groter zijn dan jezelf. 

Een innerlijk heiligdom of ‘veiligdom’ dat je kalm maakt in plaats van alert en verontrust. Je thuis is jouw uitklapbare bos dat je meedraagt in je binnenste en de plek waar jij je heel kan voelen. Het is een voedzame innerlijke wereld die haar eigen structuur heeft en haar eigen orde. Waar alles is zoals het hoort te zijn. Je kan er een gedachte afmaken zonder onderbroken te worden en diep uitademen. Je bent daar vrij van zorgen, vrij van piekergedachten. Het is de ruimte waar jij de tijd neemt om te bezinnen. Maar ook de plek waar jij kan leren want dit is de tijd en de plaats waar je geïnformeerd wordt door je innerlijke wijsheid. Als je naar huis gaat, betreed je jouw toevluchtsoord en je natuurlijke habitat. Het is jouw unieke manier om bij jezelf te komen die geen geld kost, maar wel tijd.

Hoe ga je naar huis?

Naar huis gaan kan van alles zijn, maar het is niet gelijk aan vakantie nemen of een vrije dag. Zoals je kalm en alleen voelen niet hetzelfde is als eenzaam zijn. Misschien zit je even op de drempel van je echte huis om de tuin in al zijn facetten in je te nemen. Je kan een roman lezen op de vensterbank zonder dat je op de klok moet letten, erwtjes peulen, een ritje met de tram maken bestemming onbekend, trommelen, zingen, dansen, gedichten schrijven, bidden, een intuïtieve natuurwandeling, een museum, een trance reis maken, een vrouwencirkel, een mannencirkel… Soms gewoon even uit het raam staren of met je ogen dicht in je binnenste blikken. Alles wat je helpt om de schatten in je eigen ziel op te graven. 

Wanneer weet je of het tijd is om te gaan?

Indien je blijft doorwerken zonder regelmatig een rustpunt in te bouwen, word je een zombie. Sensitieve leiders die druk zijn willen meer of vaker naar huis gaan. En leiders die rustiger zijn, minder te doen hebben, kunnen deze behoefte minder voelen. Maar iedereen heeft er nood aan om regelmatig naar huis te keren.

Als je niet naar huis gaat wanneer je er nood aan hebt, zal je tijd gaan stelen. Je begint uitstelgedrag te vertonen en doelloos voor je uit staren terwijl je verder zou moeten werken. Tijdens je thuiswerkdag, open je je mails, maar staar je naar buiten, je streelt afwezig de kat, beantwoordt toch wat mailtjes, bekijkt je documenten nog eens, je gaat weg van je bureau om wat was op te hangen of chocolade te eten, je doet het document terug open om te concluderen dat het je nog steeds niets zegt. Op het einde van zo een dag ben je niet opgeladen, maar heb je ook niet goed doorgewerkt.

Wanneer je dan nog steeds niet naar huis gaat en blijft doorwerken, zal je langzaam verschrompelen tot je uiteindelijk transformeert in een zombie. Je denkt niet meer helemaal helder en wordt chagrijnig, raakt je frisse ideeën kwijt en je twinkeling in je ogen dooft langzaam uit, je eet te veel of veel te weinig, je wordt onbuigzaam en star en maakt voor het minste ruzie, je verliest je vermogen om waar te nemen.

Kortom, wanneer alles ‘té’ wordt, is het tijd om naar huis te keren.

Hoe vaak en hoe lang moet je gaan?

Wanneer je burned on bent, is de kans groot dat je lichaam en je zenuwstelsel zich onvoldoende overgeven. Je neemt tijd om naar huis te gaan maar weet met je spanningen geen blijf waardoor je maar in de snoepkast duikt of gedachteloos op het internet begint te scrollen. Soms zeggen deelnemers van leiderschapsprogramma’s me:

Wanneer ik alleen ben met mezelf, word ik zenuwachtig. Alles om maar niet te hoeven voelen.

Om de energie te laten stromen, moet je oefenen: jezelf aanleren om van strak, gevoelloos en verbeten over te gaan naar geduldiger, zachter en minder veeleisend. Het vraagt om te vertragen en de haast en de hoge eisen die je aan jezelf stelt los te laten.

Hoe is je lichaam en meer bepaald je zenuwstelsel eraan toe?

• Staat het strak? (fight) 
• Ben je overgevoelig? (flight)
• Is het gevoelloos? (freeze) 
• Ben je ontvankelijk? (sociale interactie) 

Wanneer je lijf in actiemodus staat, duurt het minstens dertig minuten om van de ene modus naar de andere over te gaan. Gun jezelf iedere dag minstens een half uur ‘Goddess Time’ waarin je niets hoeft maar gewoon mag zijn.

Leer de sabotagemechanismen herkennen

Je weet dat je naar huis zou moeten gaan, maar het werk, de collega’s, de kinderen en de hond… Ze hebben je allemaal nodig. Leer nee zeggen vanuit de gedachte:

Als ik hier nee tegen zeg, waar zeg ik dan ja tegen?

Als je elke keer dat je naar huis wil gaan een gevecht moet leveren met je omgeving, moet je je relaties eens onder de loep nemen. Activeer de vriendelijke krijger in jou en claim je innerlijke ruimte. Hoe meer jij achter jezelf gaat staan, hoe vanzelfsprekender het voor de omgeving zal worden.

Het is geen permanente staat

Leiders die regelmatig naar huis gaan zijn meer aanwezig in zichzelf en in hun eigen leven. Je bandbreedte wordt groter, je spreken zachter en je geest helderder. Niet langer beneveld door zelfverkramping is er ruimte voor een oprechte respons op anderen. Je komt in samenwerkingsrelaties en vriendschappen terecht die soepeler lopen. Je wordt een human being in plaats van een human doing.

Het is wel belangrijk om te weten dat dit geen permanente staat is. Iedereen geraakt van tijd tot tijd wel eens oververhit of burned on. De hele dag perfect in balans zijn, is een illusie en hoeft ook niet het doel te zijn. Ik vind daarvoor troost bij Plato, de Griekse filosoof, schrijver en wiskundige. Zijn leer is gebaseerd op het concept van twee werelden, namelijk: de ideeënwereld en de ervaringswereld (de menselijke werkelijkheid). Volgens zijn ideeënleer kan iets in de ervaringswereld niet bestaan als er in de ideeënwereld geen perfect beeld van bestaat.

Het denkbeeld van de perfect gebalanceerde leider die altijd spint als een poes is een onderdeel van de ideeënwereld. De professionals die vol goede moed, maar morsig en soms onhandig, de ideeën in de praktijk brengen, dat zijn wij, de sterfelijke wezens. We weten dat de realiteit niet altijd overeen zal komen met de perfecte wereld van de goden maar we streven ernaar en doen gewoon ons best. De ene keer beter lukt het beter dan de andere, en dat is oké.

Aarzel niet om me te contacteren om hier samen mee aan de slag te gaan.